Czas Urzędowy w Polsce

dokładność synchronizacji (± 1s)

12.12.2018

Informacje o Polskiej administracji miar w kontekście pomiarów czasu


O nas

Często nie zdajemy sobie sprawy, że pomiary wykonywane są wielokrotnie każdego dnia. Pozwalają lepiej poznać świat, są podstawą rozwoju technologicznego, umożliwiają funkcjonowanie i rozwój gospodarki, stanowią podstawę handlu i przyczyniają się do ochrony interesów konsumentów. Każdy z nas wie o tym bardzo dobrze, lecz powszechność pomiarów sprawia, że świadomość ich znaczenia zaciera się w natłoku codziennych spraw. Zatem codziennie korzystamy z wyników pomiarów, a więc także żmudnej i stałej pracy polskich metrologów i pracowników administracji miar. Przykładowo: sprawdzamy czas, ważymy kupowane owoce, odmierzamy na stacji benzynowej litry tankowanego paliwa. Przykłady można by mnożyć. Zawsze tuż przed 12:00, można rzec „w samo południe”, spiker Programu I Polskiego Radia S.A. informuje, że sygnał czasu jest nadawany z Laboratorium Czasu i Częstotliwości Głównego Urzędu Miar. O te i wiele innych pomiarów dbają polscy metrolodzy, współpracując z metrologami z całego świata. Najczęściej nie pamiętamy, że miary to także atrybut polskości i władzy państwowej. Dzisiaj, gdy na szczęście żyjemy w wolnej Polsce, administracja miar dba przede wszystkim o pewność pomiarów i spójność pomiarową w powiązaniu z międzynarodowym systemem miar. Przedstawiciele Głównego Urzędu Miar uczestniczą w pracach ok. 200 organów roboczych międzynarodowych organizacji metrologicznych (komitetach, podkomitetach, grupach roboczych, grupach projektowych). Celem tych prac jest dbanie o to, aby przyjmowane przez międzynarodowe środowisko metrologów zalecenia techniczne, dokumenty, były zgodne m.in. z interesem polskich przedsiębiorców. Z punktu widzenia każdego z nas polska administracja miar, mówiąc w dużym uproszczeniu, dba o to, aby każdy 1 kg w Warszawie oznaczał to samo, co każdy inny 1 kg w Paryżu, i podobnie w przypadku pozostałych jednostek miar należących do Międzynarodowego Układu Jednostek Miar (SI). Każdego dnia ok. 1700 pracowników polskiej administracji miar pracuje w całej Polsce na rzecz ochrony konsumentów, bezpieczeństwa obrotu gospodarczego oraz podnoszenia jakości życia społecznego.

Polska administracja miar – organizacja i zadania

Polska administracja miar z jednej strony wypełnia swoje zadania, koncentrując się na działaniach kontrolnych, z drugiej zaś wykonuje pomiary na najwyższym poziomie, o najmniejszej niepewności, dbając o spójność pomiarową na terenie kraju. Administracja miar jest powołana do zapewnienia jednolitości miar i wymaganej dokładności pomiarów wielkości fizycznych w Polsce oraz powiązania krajowego systemu miar z systemem międzynarodowym. W laboratoriach Głównego Urzędu Miar prowadzone są prace o charakterze badawczo-rozwojowym, niezbędne do budowy i modernizacji wzorców jednostek miar oraz wytwarzania certyfikowanych materiałów odniesienia. Dla należytego funkcjonowania krajowej instytucji metrologicznej i prawidłowej realizacji zadań metrologicznych wymagana jest nie tylko techniczna infrastruktura pomiarowa, lecz także system rozwiązań prawnych i organizacyjnych. Obok zadań związanych z funkcjonowaniem systemu krajowych wzorców odniesienia, równie ważnymi są zadania objęte sferą tzw. metrologii prawnej, do których należą m.in.: tworzenie prawnych zasad ustanawiania i rozpowszechniania krajowego systemu wzorców pomiarowych, tworzenie prawno-organizacyjnych zasad realizacji krajowej spójności pomiarowej, ustanawianie aktów normatywnych regulujących wprowadzanie do użytku i zasady użytkowania wybranych rodzajów przyrządów pomiarowych, a także nadzór nad ich użytkowaniem, tworzenie niezbędnych zasobów kadrowych i zapewnianie należytych kompetencji metrologicznych , certyfikacja i akredytacja jednostek działających w ramach systemu oceny zgodności, organizacja szkoleń i transferu wiedzy.

Organizacja i zadania Głównego Urzędu Miar

Główny Urząd Miar pełni rolę krajowej instytucji metrologicznej. Pozwala to na funkcjonowanie w Polsce systemu miar, który jest zgodny z systemem międzynarodowym. GUM to nie tylko urząd, ale przede wszystkim laboratoria zakładów metrologicznych i pracujący w nich metrolodzy. W laboratoriach budowane i utrzymywane są wzorce jednostek miar, które powiązane są z wzorcami innych krajów, poprzez systematyczne wykonywane ich porównania, prowadzone pod egidą międzynarodowych i regionalnych organizacji metrologicznych. Jednostki miar poszczególnych wielkości przekazywane są od wzorców GUM do przyrządów pomiarowych stosowanych we wszystkich obszarach życia gospodarczego, w ochronie zdrowia i bezpieczeństwa publicznego. Dlatego do najważniejszych zadań Głównego Urzędu Miar należą:

  1. budowa, utrzymywanie oraz modernizacja państwowych wzorców jednostek miar,
  2. zapewnienie, w drodze porównań, powiązania (polskich) państwowych wzorców jednostek miar z międzynarodowymi wzorcami jednostek miar lub wzorcami jednostek miar w innych krajach,
  3. zapewnienie przekazywania wartości legalnych jednostek miar od państwowych wzorców jednostek miar do przyrządów pomiarowych,
  4. sprawowanie nadzoru nad działalnością jednostek organizacyjnych i laboratoriów spoza administracji miar, będących właścicielami państwowych wzorców jednostek miar, utrzymujących i udostępniających te wzorce,
  5. wykonywanie prawnej kontroli metrologicznej i nadzoru metrologicznego.